काठमाडौं- नेपाल मेडिकल काउन्सिलले केही समयअघि उपचारका क्रममा मृत्यु भएकी २८ महिनाकी एक बालिकाको उपचार प्रक्रियामा त्रुटि देखाउँदै उपचारमा संलग्न चिकित्सक र अस्पताललाई चेतावनी दिँदै सुधारका लागि निर्देशन दिएको छ।
उपचारका क्रममा चिकित्सकदेखि अस्पतालले त्रुटि गरेको फेला परे पनि काउन्सिलले उनीहरुलाई फितलो कारबाही गर्दै उन्मुक्ति दिएको छ। काउन्सिलले उपचारमा संलग्न चिकित्सकले बिरामीको अवस्था जटिल हुँदा समेत थप जाँच नगरेको, इन्ट्युवेशन नगरेको र अन्य अस्पताल पठाउँदा सावधानी नअपनाएको भेटे पनि सामान्य चेतावनी मात्र दिने काम गरेको छ।
काउन्सिलले गरेको छानबिनका क्रममा गत माघमा हिमाल अस्पताल अस्पतालबाट कान्ति हुँदै मेट्रो अस्पतालमा उपचारका लागि लगेकी एक बालिकाको उपचारका क्रममा मृत्यु हुनुमा न्यूनतम उपचार विधि नअपनाएको र प्रेषण गर्दा सावधानी नअपनाउनुका साथै प्रणालीगत त्रुटि देखिएको तथ्य फेला पारेको छ। तर उपचारमा संलग्न चिकित्सक र अस्पताललाई भने नाम मात्रको कारबाही गरेजस्तो गरेर छाडिदिएको छ।
काउन्सिलले उपचारमा प्रत्यक्ष संलग्न हिमाल अस्पतालका चिकित्सक डा जयदेव यादवलाई अब आइन्दा स्तरीय उपचार विधि प्रयोग गर्न तथा प्रेषण गर्दा सावधानी अपनाउन चेतावनी दिने निर्णय गरेको छ।
'२८ महिनाकी प्रशंसा गौतमलाई हिमाल अस्पतालमा चिकित्सकको सल्लाह बमोजिम नियमित चेकजाँच र उपचार गरेको भएपनि रोगका कारण उत्पन्न जटिलता हुँदासम्म थप कुनै जाँच नगराएको र बिरामीको अवस्था जटिल भै अन्यत्र प्रेषण गर्दा सावधानी र न्यूनतम उपचार विधि नअपनाएको र इन्ट्युवेशन नगरेको देखिएको हुनाले बालरोग विशेषज्ञ डा जयदेव यादवलाई अब आइन्दा स्तरीय उपचार विधि प्रयोग गर्न तथा प्रेषण गर्दा उचित सावधानी अपनाउन निजलाई चेतावनी दिने,' काउन्सिलको निर्णयमा भनिएको छ।
मोरङ जिल्ला घर भई हाल कमलपोखरी काठमाडौंमा बस्ने गौतमको परिवारले गत माघ २३ गते प्रशंसालाई उपचारका लागि हिमाल अस्पताल लगेका थिए। सो क्रममा बाल रोग विशेषज्ञ डा यादवले नियमित चेकजाँच गरेको र उनकै सल्लाह बमोजिम औषधि तथा वाफ लगाउने काम गरिएको आफन्तद्वारा काउन्सिलमा फागुन ८ गते मृतककी आमा गंगा गौतमले दिएको निवेदनमा उल्लेख छ।
हिमालमा उपचारका क्रममा स्वास्थ्य सुधार हुनुको साटो झनै स्थीती बिग्रँदै गएको र चिकित्सकको वेवास्ताका कारण बिरामी बच्चाको फोक्सोमा अत्यधिक पानी जम्न गई माघ २६ गते उपचारका क्रममा मेट्रो अस्पतालमा मृत्यु भएकाले न्यायोचित कारबाही गरिपाउँ भनि काउन्सिलमा हालेको निवेदनमा उल्लेख छ।
प्रशंसाको अवस्था सुधार नभएपछि आफन्तले हिमाल अस्पतालबाट थप उपचारका लागि कान्ति बाल अस्पताल लगेका थिए। तर कान्ति अस्पतालको आकस्मिक कक्षबाट नै उनीहरुलाई उपचार नगरी फर्काइएको थियो। काउन्सिलले यस विषयमा कान्ति अस्पताललाई समेत आवश्यक निर्देशन दिएको छ।
'हिमाल अस्पतालबाट रिफर भै कान्ति अस्पतालमा ल्याइएकी २८ मिहना उमेरकी बालिका प्रशंसा गौतमको उपचारमा प्रणालीगत त्रुटिका कारण नेपालको संविधानले प्रदान गरेको मौलिक हक, स्वास्थ्य समन्धि हक, जनस्वास्थ्य ऐन २०७५ले प्रदान गरेको आकस्मिक स्वास्थ्य सेवा सम्बन्धि हक, बालबालिका सम्बन्धि ऐन २०७५ मा भएको व्यवस्था बमोजिम आधारभूत स्वास्थ्य उपचार पाउने हक हनन भएको दिखिँदा कान्ति बाल अस्पतालका निर्देशक, विभागीय प्रमुख र आकस्मिक कक्ष प्रमुखलाई अविलम्ब प्रणालिगत सुधार गरी कुनै पनि बहानामा बिरामीलाई आकस्मिक उपचारबाट बञ्चित नगर्न नगराउन सचेत गराउनुका साथै माथि उल्लेखित ऐन, नियम उल्लंघन भएकाले निज पदाधिकारीहरुलाई निर्देशन सहित निजहरुलाई आवश्यक नियमनका लागि स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयमा लेखी पठाउने। यसका साथै सो अस्पतालमा बिरामीको चाप व्यवस्थापन गर्न आवश्यक चिकित्सक र स्वास्थ्यकर्मीको दरबन्दी लगायत अस्पताल भवन, उपकरण आदि व्यवस्था गर्नका लागि लेखिपठाउने,' निर्णयमा भनिएको छ।
कान्ति अस्पतालमा उपचार नभएपछि गौतम परिवार मेट्रो अस्पतालमा पुगेका थिए। तर मेट्रो अस्पतालमा विज्ञ चिकित्सकको व्यवस्था २४ सै घण्टा उपलब्ध नहुँदा समयमा नै विज्ञ चिकित्सकको सेवा पाउन नसकेको छानबिनका क्रममा भेटिएको थियो। काउन्सिलले उक्त अस्पताललाई समेत २४ सै घण्टा विज्ञ चिकित्सकको व्यवस्था गर्न निर्देशन दिएको छ।
बालिकाको मृत्युपछि मृतकका आफन्तले न्याएको माग गर्दै काउन्सिलमा उजुरी दिनुका साथै हिमाल अस्पताल परिसरमा लामो समय धर्ना दिएका थिए।
रुघाखोकी,कफ उपचारका लागि प्रशंशालाई उनीहरुले हिमाल अस्पतालमा माघ २३ गते पुर्याएका थिए। उपचारको क्रममा डाक्टर यादवले सामान्य परीक्षणसमेत नगराई औषधि चलाएको, कान्ति बाल अस्पतालमा उपचारका लागि रेफर लेटर पठाउँदा चिकित्सकको हस्ताक्षर र अस्पतालको स्टयाम्प समेत नभएको र अस्पतालले मेडिकले रेकर्ड समेत नदिएर आफ्नी छोरीको ज्यान गएको उनीहरुको आरोप थियो। कान्तिले पनि उपचार हुँदैन भनेपछि उनीहरुले महाराजगंजस्थित मेट्रो अस्पताल पुर्याएका थिए। त्यहाँ पुर्याएको दुई घण्टा पनि नबित्दै प्रशंशाको मृत्यु भएको थियो।
हेरौं काउन्सिलको निर्णय
