नवलपरासी- यो निर्वाचन क्षेत्रबाट हृदयेश त्रिपाठी लामो समयदेखि जित्दै आएका छन्। पूर्व स्वास्थ्यमन्त्री त्रिपाठीले निरन्तर दल बदलिरहे, स्थानीयले जनप्रतिनिधि भने अहिलेसम्म बदलेका छैनन्।
अघिल्लो पटक एमालेको सूर्य चिह्न लिएर नवलपरासी (पश्चिम)- १ बाट निर्वाचित भएर मन्त्री समेत भएका त्रिपाठी यस पल्ट आफ्नै जनता प्रगतिशील पार्टी खोलेर अध्यक्ष छन्।
एमालेको समर्थनमा कोदालो बोकेको मान्छे चुनाव चिह्न लिएर मैदानमा छन् उनी। किसानको बाहुल्य रहेको यो क्षेत्रमा कोदालोले यसपल्ट खेत खन्ने सम्भावना भने कमजोर छ। बरु अहिले ट्रयाक्टर चलाएको तस्बिर पोस्ट गरिरहेका रुख चिह्नधारी चर्चित उद्योगपति विनोद चौधरीको सम्भावना बलियो बनेको छ।
चौधरीको प्रचार आक्रामक छ र प्रभावकारी पनि बन्दै गइरहेको छ। चौधरीले देखाएका सपनाबाट स्थानीयहरु एक पल्ट भोट दिइहेर्ने मनसायमा पुगेका छन्।
स्थानीय एक स्कुलमा सेक्युरिटी गार्डको काम गर्ने गोपीगञ्जका रामलखन केवट गाउँघरमा चौधरीलाई एक पल्ट हेर्ने कुरा चलिरहेको बताउँछन्। उनी भनी भन्छन्, 'हृदेयशलाई २०४८ सालदेखि जिताएकै हो। ८ पल्ट मन्त्री भए तर यहाँका लागि खासै केही भएन। एक पल्ट चौधरीलाई हेर्ने कुरा गाउँघरमा चलिरहेको छ।'
कांग्रेस कार्यकर्ताले भनेझैं 'विश्वचर्चित चौधरीले कायापलट' गरिहाल्ने आशा उनले गरेका छैनन्। तर उनलाई लाग्छ, 'यत्रो वर्ष त्रिपाठीले केही नगर्दा त भयो। अब एक पल्ट चौधरीले गरेनन् भने के फरक पर्छ?'
उक्त निर्वाचन क्षेत्रमा डुल्ने क्रममा धानको बिस्कुन उठाइरहेको अवस्थामा भेटिए देवनारायण चौधरी। पूर्व 'हरहवा' को सन्तान उनले यसअघि त्रिपाठीलाई मतदान गरेका हुन्। तर यस पल्ट उनलाई 'नेताजी' प्रति त्यति रुचि छैन। त्यसैले उनको गाउँ नजिकै चलिरहेको अर्का उम्मेदवार चौधरीका कुरा सुन्न श्रीमतीलाई पठाएका रहेछन्। यस पल्ट उनको चौधरीप्रति चाख छ। उनी भन्छन्, 'सधैं एउटैलाई दियौं। अब अर्कोलाई पनि दिएर हेर्नुपर्छ। नयाँ नेताका कुरा सुन्न श्रीमती गएकी छिन्।'
कृषकहरुको बाहुल्य रहेको उक्त क्षेत्रमा हृदेयशले त्यही भावना महसुस गराउन कोदालो बोकिरहेको किसान चुनाव चिह्न लिए। केही दिनअघि ट्रयाक्टर चलाइरहेको फोटो सुट गर्दै चौधरीले ट्विटरमा लेखे, 'बाटोमा जन्मिएर, माटोमा हुर्किने किसान हाम्रो अन्नदाता हुनुहुन्छ। अत्याधुनिक प्रविधि सहितको कृषिमा आधुनिकीकरण अनि व्यावसायिकता हाम्रो पहिलो प्राथमिकतामा रहनेछ।'
तीस दिनमा समस्या समाधान
चौधरी अहिले घरदैलो गरिरहेका छन्। घरदैलोका क्रममा धेरैले टिपाउने समस्या हुन्- सडक, शिक्षा, स्वास्थ्य र नागरिकता। चौधरी सबै समस्याको समाधान गर्न आफू अघि सरेको आश्वासन दिन्छन्। तर उनका प्रचारक त्यसभन्दा अघि बढेर जितेको तीस दिनमा भएजति समस्या समाधान हुने आश्वासन बाँडिरहेका छन्।
उनको निर्वाचन क्षेत्रको दक्षिणी भागमा पर्ने प्रतापपुर- ९ की किरणदेवी गुप्ताले यी सबै समस्या जितेको ३० दिनमै पूरा गरिने चौधरीको समूहले आफूहरुलाई बताएको उल्लेख गरिन्। उनले भनिन्, 'यहाँको सडक ३० दिनमै फराकिलो बनाउने भन्नुभएको छ। नागरिकता नपाएकालाई ३५ दिनभित्र दिने भन्नुभएको छ। स्कुल सुधार गर्ने भन्नुभएको छ।'
आफूलाई प्रमाणित गरिसकेका उनको भनाइलाई नपत्याउन स्थानीयको मनले दिएको छैन। उनले थपिन्, 'भनेपछि गर्लान्।' यसअघि किरणदेवीले हृदयेशलाई सघाएकाले यस पल्ट पनि उनले अपेक्षा गरेका छन्। केही दिनअघि आएर हृदयेशले भनेर गएका छन्, 'तपाईंले यो क्षेत्र सम्हालिदिनुपर्छ 'नेताइन्'।'
चौधरीले अहिले स्थानीय नेता-कार्यकर्तालाई टोलटोलमा खटाएका छन्। उनीहरुको काम प्रचार होइन, समस्या टिप्ने हो। उनीहरु जनताकहाँ पुग्छन् र समस्याहरु टिप्छन्।
बर्दघाटमा भेटिएका श्यामकुमार पौडेलले आफ्ना समस्या टिप्न आउनेलाई लेखिपठाएको बताए। घर अगाडिको बाटो पिच उप्किएको र छोरा बेरोजगार भएको कुरा उनले टिपाएका छन्। उनले भने, 'ठूला उद्योगपति हुन्। सरकारले बजेट नदिए यति जाबो त आफैं पनि गर्न सक्छन् भनेर गएका छन्, टिप्न आउने भाइहरुले।
उनले गर्ने सभा-सम्मेलनमा समेत समस्या टिप्न युवा परिचालन गर्छन्। केही दिनअघि हामी नवलपरासीको प्रतापपुर पुग्दा त्रिभुवन माध्यमिक विद्यालय अगाडि चौधरीको सभा चलिरहेको थियो।
सभा सुरु हुनेबित्तिकै उद्घोषकले तरुण दलका कार्यकर्तालाई निर्देशन दिए- तरुण साथीहरु, तपाईंहरु यहाँ आउनुभएका जनताका समस्या संकलन गरेर हामीकहाँ पुर्याउन परिचालित हुनुहोस्। तरुणहरु हुर्रर गए। कति साँच्चिकै काममा लागे। कति खिस्किए।
चौधरीले सुस्तामा उद्योग खोल्ने तयारी समेत गरेको स्थानीय कार्यकर्ता बताउँछन्। केही दिनअघि शिलान्यास गर्ने प्रयास गरेका थिए। तर हृदयेशका कार्यकर्ताले सफल हुन दिएनन्। उक्त अवरोधको लाभ पनि चौधरीलाई नै हुने देखिन्छ। उक्त क्षेत्रमा उद्योग खोलेर स्थानीय बेरोजगार युवालाई रोजगारी दिने उनको आश्वासनले युवामा तरङ्ग सिर्जना गरेको छ। प्रचारमा खटेर 'रोजगार ग्यारेन्टी' गर्नेको होडबाजी देख्न पाइन्छ।
आक्रामक प्रचार, कर्पोरेट मार्केटिङको झल्को
विनोद चौधरी उद्योग व्यवसायमा सफल छन्। उत्पादन र कर्पोरेट मार्केटिङमा सफलता हासिल गरेर राजनीतिमा होमिएका चौधरी त्यही अनुभव चुनावी मैदानमा प्रयोग गरिरहेका छन्। उद्योग व्यवसायमा ब्रान्डलाई स्थापित गर्न अपनाइने सबै शैली चौधरीले चुनाव प्रचार-प्रसारका क्रममा अपनाएको उनको निर्वाचन क्षेत्रमा पुगेपछि देख्न पाइन्छ।
नवलपरासी-१ का कुनाकाप्चा पुगिरहेका उनले प्रचार सामग्री त्यही अनुसार बनाएका छन्। आफ्नो प्रतिबद्धतापत्र, भिजिटिङ कार्ड र दृष्टिकोणपत्र उनले हरेक ठाउँ पुर्याएका छन्।
निर्वाचन आचारसंहिताले टिसर्ट र टोपी चुनावी प्रचारमा प्रयोग गर्न रोक लगाएको छ। चौधरीले टिसर्टको सट्टा ज्याकेट बनाइदिएका छन्। हरेक गाउँका युवामाझ ती ज्याकेट पुगेका छन्। ज्याकेटमा रुख चिह्न भने छैन। छातीमा कांग्रेसको चारतारे झन्डा छ भने पछाडि तरुण दल लेखिएको छ। उस्तै प्रकारका ती ज्याकेटहरुले चौधरीको प्रचार समूह भन्ने चाहिँ प्रष्टै छुट्याउँछ।
ब्याचदेखि चाबीका रिङसम्म कांग्रेस झल्किनेगरी बनाइएका छन्। ती जताततै बाँडिएका छन्। भिजिटिङ कार्ड हरेक मतदाताका हातमा पुग्नेगरी बाँडिदैछन्। आफू किन राजनीतिमा आइपुगेको भन्ने अर्थ्याउने गरी लेखिएको 'बुकलेट' पनि छ्यापछ्याप्ती छ।
चौधरीलाई स्थानीयमाझ परिचय गराउने र माइकिङबाट भोट माग्न प्रयोग गरिने शब्द हो, विश्वचर्चित व्यक्तित्व। हामी त्यहाँ पग्दा माइकिङ भइरहेको थियो, 'पेड चिह्नमा छाप लगाएर विश्वचर्चित व्यक्तित्वलाई निर्वाचित गर्ने अवसर नगुमाऔं।'
चौधरीलाई सघाउने स्थानीय कार्यकर्ताहरु पनि खुसी देखिन्छन्। किनभने, चुनावका लागि खट्दा उनीहरुलाई चाहिने पेट्रोलदेखि खाने प्रबन्धसम्म राम्रो रहेको उनीहरु बताउँछन्। हामी उक्त क्षेत्रमा पुग्दा एउटा पेट्रोल पम्पमा कांग्रेसको झन्डा र ज्याकेट लगाएर तेल हाल्नेहरुको लाइन थियो। तरुण दलका निश्चित व्यक्तिले कुपन दिएपछि मोटरसाइकलमा हरदिन पाँच लिटरसम्म तेल नि:शुल्क पाउने प्रबन्ध मिलाइएको त्यही लाइनमा रहेका एकले जानकारी दिए।
भारतीय नम्बर प्लेटका मोटरसाइकलमा स्थानीय कार्यकर्तालाई गाउँ-गाउँ हुइँकिन संकोच नलाग्ने गरी बन्दोबस्त गरिएको त्यसबाट बुझ्न सकिन्छ।
चौधरीले 'गोद लिने' दाबी
स्थानीयसँग कुरा गर्दागर्दै हामी चौधरीको सभामा पुग्यौं। जहाँ स्थानीय नेता बोल्ने क्रम चलिरहेको थियो।
भर्खरै कांग्रेस प्रवेश गरेका छविलाल हरिजनले चौधरीप्रति निकै आशा र विश्वास रहेको बताए। उनले त्यसभन्दा अगाडि बढ्दै भने, 'जसरी भारतलाई नरेन्द्र मोदीले गोद लिए, त्यसरी नै विनोद चौधरी यो क्षेत्रलाई गोदमा लिँदै हुनुहुन्छ।'
त्यसअघि बोलेका प्रतापपुरका कांग्रेस सभापति राजु अधिकारीले ३० वर्षदेखि पछि परेको क्षेत्रले विकासको हँसिलो घाम देख्न चौधरीको जित जरुरी भएको बताए। मुस्लिम समुदायका नेता करिम हुसेनले आकर्षक सायरीसहित उनकै कुरामा हो मिलाए।
त्यसपछि महिलाको प्रतिनिधित्व गर्दै बोलेकी मनकुमारी चौधरीले प्रश्न गरिन्, 'परिवर्तन गर्ने कि नगर्ने?'
उनले थप्दै गइन्, 'चौधरीले जितेपछि यहीँ बढिया कलेज खुल्छ। सुरक्षित सुत्केरीका लागि भैरहवा र बुटवल धाइरहन पर्दैन। यहीँ अप्रेसनबाट बच्चा जन्माउन पाइन्छ।'
वक्ताहरुको सूची जति बढ्दै गयो, आश्वासन त्यति नै बढ्दै गयो। कतिले चौधरी उद्योगपति भएका कारण 'घमण्डी' होलान् भन्ठानेको तर सरल पाएको बताए। कतिले विकासको हुटहुटीले चौधरीलाई यो क्षेत्रमा ल्याइपुर्याएको दावी गरे।
कात्तिकको अन्तिम साता भए पनि त्यहाँ सामान्यतया गर्मी थियो। सभामै चौधरीका लागि फ्यानको व्यवस्था भयो। उनलाई उखरमाउलो त गर्मीका कारण मात्रै होइन, वक्ताहरुले आफूलाई लिएर गरेको 'बढाइचढाइ' का कारण पनि भइरहेको हुनुपर्छ!