काठमाडौं- नेपालमा औषधि उत्पादन गर्ने उद्योगको संख्या थपिने क्रम जारी छ। केही दिनअघि मात्र एक नयाँ उद्योगको उत्पादन नेपाली बजारमा आएको छ। तर नेपाली औषधि उत्पादकहरुको बजार हिस्सा भने घट्दै गइरहेको तथ्यांकले देखाएको छ।
कोभिड महामारी र त्यसपछि अर्थतन्त्रमा परेको प्रभावका कारण पछिल्लो समय नेपाली उत्पादकहरुको बजार हिस्सामा कमी आउँदै गएको हो। नेपालमा औषधि उत्पादन गर्दै आइरहेका उद्योगीहरुको संस्था नेपाल औषधि उत्पादक संघ (एपोन)ले बुधबार सार्वजनिक गरेको तथ्यांक अनुसार अघिल्लो वर्षको तुलनामा यो वर्ष चार अर्ब कमको कारोबार भएको छ।
एपोनले संकलन गरेको खुत्रुके तथ्यांक बुधबार खोलिएको हो। उक्त तथ्यांक अनुसार गत वर्ष नेपालमा नेपाली उद्योगीहरुको झण्डै ३४ अर्बको औषधिको कारोबार भएको थियो। तर यो वर्ष २९ अर्ब ३६ करोड मात्र कारोबार भएको छ।
एपोनका अनुसार नेपालमा भ्याक्सिनसहित एक वर्षमा ९० अर्बको औषधिको कारोबार हुँदै आइरहेको छ। त्यसमध्ये नेपली कम्पनीको कारोबार यो वर्ष २९ अर्ब ३६ करोड मात्र देखिएको छ। बाँकी रहेका औषधिहरु भारत लगायतका देशबाट आयात हुँदै आइरहेको छ।
औषधि उद्योगीहरु कोभिड महामारी लगत्तै देशको अर्थतन्त्रमा देखिएको संकट र यही समयमा सरकारले उद्योगीहरुका लागि लिएको गलत नीतिका कारण कारोबार घट्दै गएको बताउँछन्। उनीहरुका अनुसार सरकारको नीतिसँगै राष्ट्र बैंकले ऋणमा ल्याएको नयाँ नियमले पनि उद्योगीहरु संकटमा परेका हुन्। 'विगतमा औषधि उद्योगीले वर्किङ क्यापिटल लोन टर्न ओभरको ८० प्रतिशतसम्म पाउने गर्थ्ये। तर अहिले राष्ट्र बैंकले नयाँ नियम ल्याउँदै ५० प्रतिशत मात्र दिने व्यवस्था गर्दा उद्यगोहरु समस्यामा परेका हुन्,' एक उद्योगीले भने, 'सरकारले नेपाली उत्पादतकलाई सहयोग नगर्दा देशमा नेपाली औषधिको बजार हिस्सा क्रमश गुम्दै विदेशीको बजार बढ्दै गएको देखिन्छ।'
ती उद्योगीका अनुसार सरकारको हेलचेक्र्याइँ र राष्ट्र बैंकको नयाँ नियमका कारण धेरै उद्योगीहरुले उत्पादन बन्द गरेका छन् भने दर्जन भन्दा बढी बन्द हुने अवस्थामा पुगेका छन्। बन्द भएका उद्योगले बैंकबाट ऋण नपाउने भन्दै उत्पादन गरिरहेको भन्दै आइरहेको अवस्था छ।
उनका अनुसार देशको अर्थतन्त्रमा आएको समस्यासँगै औषधि पसलहरुले होलसेलरहरुको उधारो बाँकी नै राख्ने, होलसेलरले पनि पसलबाट पैसा नउठेको भन्दै कम्पनीमा धेरै रकम बाँकी राख्ने गर्दा पनि कम्पनीहरुले कच्चा पदार्थ खरिददेखि नयाँ प्रविधि भित्र्याउने र जनशक्ति थप गर्न नसकेका हुन्।
नेपाली कम्पनीहरुले तयार पारेको पछिल्लो अनौपचारिक विवरण अनुसार पछिल्लो दुई वर्षदेखि नेपालका कम्पनीहरुबाट उत्पादन हुने औषधिमा ४० प्रतिशतले गिरावट आएको छ। यसका साथै दुई वर्षदेखि कम्पनीहरुले नयाँ जनशक्ति थप समेत गरेका छैनन्। यही बीचमा कम्पनीहरु बन्द हुने र बन्दको मुखमा पुगेका कारण औषधि उत्पादनको क्षेत्रमा पछिल्लो समयमा २० प्रतिशत बेरोजगार भइसकेको उत्पादकहरु बताउँछन्।
पछिल्लो तथ्यांक अनुसार नेपालमा हाल ८० वटा औषधि उद्योगहरु छन्।
